غلام رضا رشید یاسمی
۱۲۷۵ (کرمانشاه) – ۱۳۳۰ (تهران)
نویسنده، مورخ، مترجم، شاعر
غلامرضا رشید یاسمی گوران معروف به رشید یاسمی، در ۲۹ آبان ۱۲۷۵ خورشیدی در شهر گهواره در شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه از خانواده ای ادیب پرور زاده شد. پدر او «محمدولی‌خان گوران» ملقب به خان‌خانان شاعر، نقاش و خوشنویس بود و در شعر «نصرت» تخلص می‌کرد، مادر او «نورتاج خانم دولتداد» دختر محمدباقر میرزا خسروی ،صاحب دیوان اشعار و مؤلف رمان تاریخی شمس و طغرا، بود.
یاسمی دوره‌های کودکی و نوجوانی‌اش را در منطقه زادگاهش گذراند. سپس، در حدود دهه ۱۲۹۰ برای ادامه تحصیل در مدرسه س‍َن‌لویی رهسپار پایتخت شد و دوره متوسطه را در این دبیرستان گذراند. از همان هنگام به تشویق نظام وفا که معلم ادبیات او بود به سرودن شعر به زبان فارسی پرداخت.
پس از آن، مدّتی به تدریس و کار اداری، و همزمان، علاوه بر سرودن شعر، به تألیف و ترجمه مقاله و کتاب در زمینه‌های مورد علاقه خویش، ادب و تاریخ و فلسفه، پرداخت. علاوه بر زبان فرانسوی، زبان انگلیسی را هم آموخت. البتّه، با زبان‌های عربی و پهلوی هم آشنایی داشت. فضل و کهن‌پژوهی او در حدّی بود که با تأسیس دانشگاه تهران در اوایل دهه ۱۳۱۰ به استادی رشته تاریخ در این دانشگاه رسید.
پس از پایان تحصیلات مدتی به کار در وزارت معارف، مالیه و دربار پرداخت. حدود نیمه دهه ۱۲۹۰ تکاپوهای ادبی و شعری او با تشکیل انجمنی ادبی از جوانان تجدّد‌خواه به نام «جرگه دانشوری» آغاز شد که بعدها به همت ملک‌الشعرا بهار به «انجمن دانشکده» تبدیل شد. رشید ضمن همکاری با مجله دانشکده، با نویسندگان و شعرای آن دوره همچون محمد تقی بهار، سعید نفیسی، عباس اقبال، ابراهیم الفت و دیگران همکاری می‌کرد. وی از سال ۱۳۰۰ به انتشار مقاله در روزنامه شفق سرخ به سردبیری علی دشتی پرداخت و طی یک سلسله مقالات انتقادی به آثار نویسندگان و شعرای معاصر نکته گیری کرد و همین مقالات انتقادی بود که مورد توجه اهل ادب قرارگرفت و مایه شهرت ادبی او گردید. در این میان به یادگیری زبان‌های عربی و انگلیسی، پهلوی و تکمیل زبان فرانسوی که پیش تر در مدرسه سن لویی آموخته بود پرداخت. رشید یاسمی علاوه بر تدریس، تحقیق ، تألیف کتب مختلف و نویسندگی، طبع‌شاعری روانی داشت و در حدود دو هزار بیت سرود که این اشعار در (منتخبات اشعاررشید) در سال ۱۳۱۲ و (دیوان شعر رشید یا سمی) در ۱۳۳۶ به چاپ رسید.
رشید یاسمی در سال ۱۳۱۳ همزمان با تأسیس دانشگاه تهران به سمت استادی کرسی تاریخ اسلام در دانشکده ادبیات برگزیده شد و بعد ها به عضویت فرهنگستان ایران درآمد. استاد رشید یاسمی در سال ۱۳۲۷ در حین سخنرانی در تالار دانشکده ادبیات دانشگاه تهران درباره تأثیر حافظ در افکار گوته دچار سکته قلبی شد، با این حال به فعالیتهای علمی خود ادامه داد تا سرانجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۳۰ چشم از جهان فروبست و در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.بر سنگ گورش شعری که به احتمال زیاد، در اواخر عمر سروده و بر سنگ گورش نقش بسته است:
«نسیم‌آسا از این صحرا گذشتیم سبک رفتار و بی‌پروا گذشتیم»